سوالی که امکان دارد برای هر کسی پیش بیاید این است که چرا لوله های نفت را به صورت پیچ و خم می سازند؟ لوله های نفت معمولا به دلیل کم شدن سطح برخورد با ساختار، مخصوصا در ساختارهای درزدار و متخلل برای عدم گیر کردن مواد در لوله و عبور بهتر سیالات بدین شکل ساخته می شوند. در این مطلب از کاوه ساخت به بررسی علل ساخت لوله های نفتی به صورت پیچ و خم دار می پردازیم.
انواع لوله های نفت
لوله های نفت دارای اقسام متنوعی به شرح زیر می باشند:
- لوله های درزدار جوش مستقیم (ERW)
این محصولات یکی از پر مصرف ترین ها در صنعت پتروشیمی است که به وسیله کویل ها ساخته می شوند. در حقیقت بایستی در گام اول، کویل ها را باز و هموار نمایید و در گام بعدی برش بزنید تا در پایان کار به صورت لوله در بیایند. لبه ها هم با شیوه جوش الکتریکی به هم وصل می شوند. این مدل لوله ها معمولا در اندازه های ۲/۱ الی ۲۰ اینچ در بازار یافت می شوند. پرکاربرد ترین مدل های این لوله، استنلس استیل A312 و کربن استیل ASME A53 می باشند. به دلیل پیشرفت در حیطه جوشکاری، لوله های درزدار جوش مستقیم جایگزین مناسبی هم از لحاظ کارکرد و هم نرخ برای لوله های بدون درز شده اند. این متد نوین بکار برده شده در جوشکاری در طول این سال ها سبب پایین آمدن برتری لوله های بدون درز در قیاس با لوله های درزدار جوش مستقیم شده است.
- لوله بدون درز
یکی از انواع لوله های نفت، لوله بدون درز می باشد که جز پرمصرف ترین ها به شمار می آید. همان گونه که از نامش پیداست هیچ نوع حفره و درزی در بدنه اش ندارد و همین مسئله سبب استقامت بالای این نوع محصول شده است. جهت تولید این محصول نخست شمش های فلزی را برش داده سپس در کوره هایی با سوخت گاز، حرارت داده تا به نقطه ذوب برسند. پس از آن با سیستم النگاتور، شمش های برش زده را گرد نموده و یک سنبه را داخل شمش گرد شده قرار می دهند و در پایان صافش می کنند. این محصولات در طول های ۶ و ۱۲ و اندازه های ۸/۱ الی ۲۴ اینچ برش داده می شوند. این لوله ها خود شامل انواع متنوعی چون لوله مانیسمان کربن استیل، مانیسمان استنلس استیل، مانیسمان تولید شده از آلیاژ های متنوع نیکل و مانیسمان فولاد آلیاژ کروم می باشد.
- لوله های درز ماهیچه ای جوش مستقیم (LSAW)
از دیگر انواع لوله های نفت می توان به این مدل نیز اشاره نمود. این نوع محصول با خمکاری، برش دادن و جوش دادن صفحات فولادی به همدیگر، تولید می شوند. امکان دارد این لوله ها را با یکی از دو شیوه یک یا دو خط جوش مستقیم و درز مارپیچی تولید کنند.
جنس لوله های نفت چیست؟
تعیین جنس مناسب برای لوله های نفت از نظر استقامت لوله و دوام عملکرد آن دارای اهمیت خیلی بالایی است. در این انتخاب بایستی موارد متنوعی چون وضعیت محیطی عملکرد لوله، دما و فشار نفت و خورندگی آن مدنظر گرفته شود. در این حیطه استاندارد های متنوعی وجود دارد که API و ASTM عمده ترین استاندارد ها در حیطه تعیین جنس لوله های نفت می باشند. اکثرا لوله های به کار برده شده در این صنعت از نوع فولاد می باشند. لوله های فولادی همواره به دو شیوه درزدار و بدون درز تولید می شوند.
- پوشش های داخلی لوله های نفت
پوشش های داخلی لوله های نفت بایستی به چه صورت باشند؟ سیالات نفت شامل مولکول های جامدی شکل نظیر نمک های کلرید سدیم، پتاسیم، سولفات، کربنات و سیلیس خاک و گریس و ... می باشند. بعضی از این مولکول ها در مایع قابل حل هستند. در صورتی که بعضی به شکل شناور باقی می مانند. این مولکول ها که توسط خط های لوله با شتابی حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کنند به جسم پرتاب شونده خورنده مهاجم مبدل می شوند. پوشش های داخلی لوله های نفت بایستی به نوعی مهندسی و طراحی شوند که در مقابل سایش اعمال شده به وسیله این مولکول های پر انرژی استقامت کنند.
- پوشش های خارجی لوله های نفت
خط لوله های نفت در سراسر دنیا توسعه یافته اند. پوشش های طراحی شده جهت مصارف بیرونی خط های لوله بایستی به گونه ای کارشناسی شوند که در مقابل این گوناگونی وسیع در وضعیت محیطی، استقامت بالایی داشته باشند. این پوشش ها بایستی در مقابل باکتری ها، فاضلاب، مواد خورنده، رطوبت، حرارت و ... مستحکم باشند. خطوط لوله را می توان در گرمترین نقاط با دمای حداکثر ۱۰۰ درجه فارنهایت یا در سردترین نقاط با دمای 76- درجه فارنهایت کار گذاشت.